Vademecum użytkownika trawników

VADEMECUM UŻYTKOWNIKA TRAWNIKÓW

Trawnik spełnia dzisiaj wielorakie funkcje w otoczeniu człowieka, poczynając od oczyszczania powietrza ze szkodliwych gazów i metali ciężkich poprzez tłumienie hałasu do stworzenia miejsca relaksu, odpoczynku i uprawiania różnych rodzajów sportu. Element zieleni korzystnie działa na system nerwowy i samopoczucie oraz rozwija poczucie piękna i estetyki.

RODZAJE TRAWNIKÓW

W zależności od sposobu użytkowania i lokalizacji rozróżnia się następujące rodzaje trawników : ozdobne – dywanowe, parkowe i łąkowe rekreacyjne sportowe do zadarnienia terenów trudnych (skarpy, nasypy, pasy autostrad, rowy melioracyjne, parkingi itp.). do zadarnienia terenów zdegradowanych przez działalność człowieka (hałdy po kopalniach, wysypiska śmieci, odpady poprzemysłowe).

AGROTECHNIKA I PIELĘGNACJA TRAWNIKÓW

Stanowisko i podłoże

Teren pod trawnik powinien być zniwelowany i uporządkowany, wolny od resztek budowlanych, kamieni, gruzu, wykarczowany od zbędnych drzew i krzewów. Prace te najlepiej wykonać jesienią w roku poprzedzającym siew. Gleba powinna być przeorana lub przekopana. Odczyn gleby według najnowszych zaleceń winien być słabo kwaśny, o pH=5.6 do 6.5. Na glebach lekkich, piaszczystych należy wprowadzić trochę torfu kwaśnego lub kompostu. W przypadku większości trawników /ozdobne i rekreacyjne/ warstwa górna grubości 8-10 cm powinna zawierać 85% części ziarnistych, 7-10% części spławialnych i 5-7% próchnicy.

Siew

O udaniu się siewu decydują głównie : stan gleby bezpośrednio przed siewem, termin siewu, głębokość siewu, sposób wysiewu, pielęgnacja posiewna. Nasiona traw można wysiewać dopiero po kilku dniach od zakończenia podstawowych prac przygotowawczych. Okres ten jest potrzebny na naturalne uformowanie się warstwy podłoża. Termin wysiewu zależy od uwilgotnienia gleby i temperatury otoczenia. Zapewniając zraszanie można siew przeprowadzać od wiosny (początek kwietnia) do późnego lata (połowa września). Optimum siewu jest okres od początku kwietnia do końca maja. Bezpośrednio przed siewem gleba powinna być wilgotna. Nasiona można wysiewać ręcznie lub stosować też siewniczki rzutowe. Na małej powierzchni wskazane jest sianie „ruchem solącym” na większej „ruchem siewcy”. Należy zadbać o równomierny wysiew, dlatego podczas siania powinno wybrać się pogodę bezwietrzną i bezdeszczową. Wysiane nasiona lekko przykrywamy ziemią przy użyciu grabi lub kolczatki. Jeżeli podłoże jest zwięzłe, o małej zawartości próchnicy, wskazane jest wymieszanie górnej warstwy gleby z piaskiem, a po wysiewie nasion przykrycie ich warstwą kompostu lub torfu o grubości do 1 cm.

Nawadnianie

W celu uzyskania dobrych wschodów roślin, a później równomiernych odrostów, nieodzownym zabiegiem jest sztuczne zraszanie. Stąd też nieodzowne jest zabezpieczenie stałego i blisko położonego ujęcia wody. O potrzebie nawodnienia decyduje przede wszystkim ilość opadów i ich rozkład w okresie wegetacji. Po wysiewie należy szczególnie zadbać o odpowiednie uwilgotnienie podłoża. Zraszanie wykonuje się częściej ale nie obficie i delikatnie, aby utrzymywać stałą wilgotność przy jednoczesnym nie odkrywaniu i nie przemieszczaniu nasion strumieniem wody. Zraszanie musi być drobnokropliste (mgławicowe) i w normalnych warunkach pogodowych winno być przeprowadzane w odstępach 2-3 dniowych w ilości do 10 mm wody na dobę, natomiast w okresie suszy codziennie. Najlepszym terminem deszczowania jest okres poranny. W dalszych latach użytkowania, po uzyskaniu dobrego zadarnienia, sygnałem do rozpoczęcia nawadniania jest wyschnięcie podłoża do głębokości 2-3 cm. Wizualnie jest to moment, gdy liście trawy dociśnięte palcem do podłoża nie podnoszą się. Głębokość nawilżania zależy od zasięgu głównej masy korzeni. Nawodnienie powinno być obfite, po którym woda przenika do głębokości 7-8 cm. W latach eksploatacji trawnik nawadnia się rzadziej ale obfitszymi dawkami.

Nawożenie

Koszenie

Celem koszenia jest uzyskanie równej nawierzchni trawnikowej o odpowiedniej wysokości, zależnie od rodzaju trawnika. Koszenie powinno być wykonywane zawsze terminowo i starannie. Pierwsze i drugie.-koszenie należy przeprowadzić lekką kosiarką, gdy rośliny osiągną wysokość 8-10 cm. W dalszym okresie eksploatacji murawę kosić każdorazowo do wysokości uzależnionej od rodzaju trawnika :

Należy kosić trawniki suche, gdy nie zachodzi obawa zbijania się skoszonej trawy. Jeśli panują niekorzystne warunki pogodowe [np. ciągłe opady, duże nasłonecznienie] termin koszenia należy nieco przesunąć. Ostatnie koszenie przed zimą należy przeprowadzić na kilka, kilkanaście dni przed opadem śniegu. Należy stosować kosiarki trawnikowe o ostrych nożach, najlepiej z koszem na ściętą trawę. Jeśli brak jest kosza, wówczas skoszoną trawę należy wygrabić i usunąć z trawnika.

Wałowanie

Wałowanie Celem tego zabiegu jest dociśnięcie gleby do korzeni po okresie zimowym w związku z możliwością wysadzenia kęp trawy. Wałować należy wówczas, gdy gleba nie jest zbyt mokra ani zbyt sucha. Zaleca się stosowanie wału kołkowego, którego masa musi być dostosowana do plastyczności podłoża. Miernikiem właściwego doboru masy jest osiadanie trawnika podczas wałowania na głębokość 10-15 mm. Wałować należy „na krzyż”. Nie wolno zatrzymywać wału na powierzchni trawnika przez dłuższy czas w jednym miejscu. Zabieg stosować tylko wtedy, gdy jest to konieczne [wiosną].

Pionowe cięcie darni

Wertykulacja ma na celu przeciwdziałanie filcowaniu darni. Usuwa się filc powstały z obumierania pędów traw i resztek po koszeniu. Dzięki wertykulacji uzyskuje się przewietrzenie warstwy korzeniowej i strefy krzewienia się roślin. Zabieg wykonuje się praktycznie tylko na trawnikach rekreacyjnych i sportowych. Przeprowadza się go przynajmniej raz w roku wiosną przy użyciu wertykulatora mechanicznego [elektryczny lub spalinowy] albo ręcznego [z nożykami grabkowatymi]. Wertykulację przeprowadza się zawsze po skoszeniu trawnika i po doprowadzeniu dolnej warstwy podłoża do odpowiedniej plastyczności [wilgotności]. Jeśli brakuje wertykulatora, zabieg ten można przeprowadzić zastępczo wygrabiając darń drucianymi grabiami wachlarzowymi.

Zwalczanie chwastów, chorób i szkodników

W przypadku wystąpienia pojedynczych chwastów wieloletnich, wycina się je głęboko [do 25 cm] za pomocą wąskich łopatek lub nożem. Miejsca po usuniętych chwastach trzeba starannie ugnieść. Jeśli trawnik mocno opanują chwasty, można zastosować opryskiwanie herbicydami. Podatność gatunków traw na choroby jest różna. Wrażliwsze są na ogół mietlice i wiechliny, większą odpornością cechuje się życica trwała i kostrzewy. Pierwsze objawy porażenia roślin przez chwasty i zaatakowanie przez szkodniki obserwuje się już w okresie kiełkowania i wschodów. Nasiona traw mogą być zakażone przez pleśń śniegową lub przez patogeny w glebie, np. plamistości, które powodują osłabienie kiełków lub ich zamieranie. Infekcją grzybowym ulegają przede wszystkim nasiona, które w czasie czyszczenia zostały pozbawione plewek lub uszkodzone. Przyczyną porażenia może być również nierównomierny wysiew i zbyt głęboki zasiew. Duże zniszczenia powodują też szkodniki, larwy owadów żerujące w glebie i uszkadzające system korzeniowy oraz owady niszczące masę nadziemną.